به گزارش ساختمان نیوز به نقل از خبرگزاری مهر، نشست مشترک روسای سازمان‌های مالیاتی کشورهای عضو بریکس، شامل ایران، روسیه، چین، برزیل، امارات، آفریقای جنوبی، اندونزی و مصر، هفته گذشته با محوریت تبادل تجربیات و بررسی آخرین دستاوردهای نظام‌های مالیاتی برگزار شد. این نشست در شرایطی برگزار شد که کارآمدی و عدالت نظام‌های مالیاتی به عنوان یکی از مهم‌ترین ارکان توسعه پایدار و شفافیت اقتصادی در عصر تحول دیجیتال، اهمیتی فزاینده یافته است.

سازمان امور مالیاتی کشور با درک این ضرورت، طی سال‌های اخیر رویکردی مبتنی بر هوشمندسازی نظام مالیاتی را در پیش گرفته است. این تحول نه تنها به تسهیل فرآیندها و افزایش تمکین مالیاتی در سطح داخلی منجر شده، بلکه بازتاب‌های بین‌المللی قابل توجهی نیز داشته است. تایید و تحسین اقدامات سازمان امور مالیاتی در حوزه هوشمندسازی از سوی کشورهای عضو بریکس، نشان‌دهنده موفقیت ایران در بهره‌گیری از فناوری‌های نوین برای ایجاد یک نظام مالیاتی شفاف و داده‌محور است. ابتکار «نشان‌دار کردن مالیاتی در ایران» نیز به عنوان یک اقدام راهبردی با هدف تقویت مشارکت مدنی در توسعه زیرساخت‌ها، مورد توجه و الگوگیری کشورهای بریکس قرار گرفته است.

این دستاوردها، جایگاه ایران را به عنوان یک بازیگر مهم در حکمرانی مالیاتی منطقه‌ای ارتقا داده است. به طوری که اخیراً توافقی با فدراسیون روسیه برای اعزام هیئتی به منظور بهره‌گیری از تجارب ایران در توسعه سیستم‌های خوداظهاری و تولید اظهارنامه‌های پیش‌فرض مالیاتی منعقد شده است. این موفقیت‌ها نشان‌دهنده بلوغ نظام مالیاتی ایران و حرکت در مسیر تأمین منابع پایدار مالی برای توسعه ملی با رویکردی عادلانه و هوشمندانه است.

در این نشست، سید محمد هادی سبحانیان، رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی کشور، تجربیات سازمان امور مالیاتی ایران را در سه محور اصلی با سایر کشورهای عضو به اشتراک گذاشت:

* **مؤدی محوری در مدیریت مالیاتی:** سازمان امور مالیاتی ایران، مؤدیان را شرکای راهبردی خود می‌داند و سیاست‌های اجرایی آن همواره در جهت تسهیل تمکین و افزایش رضایت مؤدیان بوده است. استفاده از فناوری‌های روز، سامانه‌های کاربرپسند و بهره‌گیری از ظرفیت بخش خصوصی برای ارائه خدمات حضوری و غیرحضوری با کیفیت، از جمله اقدامات انجام شده در این راستا است. ارسال الکترونیکی اوراق تشخیص و قطعی مالیاتی، ایجاد بیش از ۱۲ میلیون کارتابل فعال در سامانه سازمان امور مالیاتی برای تبادل اطلاعات، و صدور مجوز برای ۲۰ شرکت ارائه‌دهنده خدمات مالیاتی (TSP) جهت ارائه خدمات با کیفیت به مؤدیان در سراسر کشور، از جمله این اقدامات هستند. همچنین، استفاده از ابزارهای خودکنترل در روابط بین مؤدیان، تنظیم و ارائه اظهارنامه مالیاتی پیش‌فرض، و پذیرش خوداظهاری مؤدیان، از دیگر مصادیق توسعه مؤدی محوری در نظام مالیاتی ایران است. سازمان امور مالیاتی با ارائه فرصت‌های تعویق و تقسیط در پرداخت مالیات به کسب‌وکارهای آسیب‌دیده در جنگ‌های اخیر، رویکرد مؤدی‌محوری خود را نشان داده است.

* **نوآوری‌های نظام مالیات بر ارزش افزوده:** نظام مالیات بر ارزش افزوده در ایران بر بستر اطلاعات سیستمی حاصل از صورت‌حساب‌های الکترونیکی پیاده‌سازی شده است. ایجاد سامانه اعلام نرخ مالیات بر ارزش افزوده بر اساس کدینگ کالاها و خدمات، تنظیم و ارائه اظهارنامه از پیش تکمیل شده، ارزیابی ریسک و پایش به‌هنگام اظهارنامه‌ها، و بررسی میزان مالیات ابرازی در دوره‌های مختلف، از جمله نوآوری‌های صورت گرفته در این حوزه است. ایجاد سامانه اعلام نرخ مالیات بر ارزش افزوده بر اساس کدینگ کالاها و خدمات برای ایجاد قابلیت پیش‌بینی پذیری برای مودیان، یکی از این اقدامات است. مودیان می‌توانند با مراجعه به سامانه سازمان امور مالیاتی، کدینگ و نرخ مالیات بر ارزش افزوده کالاها و خدمات خود را دریافت و صورت‌حساب‌ها را بر این اساس تنظیم کنند. تا کنون ۳.۶۰۰.۰۰۰ کالا و خدمت دارای کد و نرخ مالیاتی معین در سامانه سازمان امور مالیاتی در دسترس مودیان قرار داده شده است. در نتیجه این اقدامات، ضمن تمکین مؤدیان و قطعی‌سازی بسیاری از پرونده‌ها، حجم کاری در حوزه رسیدگی مالیاتی کاهش یافته است. همچنین، ارزیابی ریسک و پایش به‌هنگام اظهارنامه‌های از پیش‌تکمیل‌شده به‌صورت سیستمی و ارائه بازخورد به مؤدیان در رابطه با انحرافات احتمالی، منجر به اصلاح انحرافات و کاهش هزینه‌های تشخیص و وصول مالیات شده است. مقایسه میزان مالیات ابرازی در دوره‌های مختلف نشان‌دهنده رشد مالیات ابرازی مؤدیان پس از استقرار سامانه مودیان است. تا پیش از استقرار سامانه مؤدیان، فرایند استرداد و عودت بستانکاری مؤدیان توسط سازمان امور مالیاتی به واسطه حسابرسی صورت‌حساب‌های کاغذی عموماً بیش از یک سال به‌طول می‌انجامید، اما در حال حاضر سازمان امور مالیاتی این امکان را فراهم آورده تا مؤدیان بتوانند متناسب با خرید و اعتباراتی که مستند به صورت‌حساب الکترونیکی است، در کوتاه‌ترین زمان ممکن، بستانکاری خود از سازمان امور مالیاتی را دریافت نمایند. ثبت معاملات نسیه در سامانه و به تعویق انداختن پرداخت مالیات بر ارزش افزوده این معاملات تا زمان دریافت وجه از خریدار از دیگر مزایای صورت‌حساب‌های الکترونیکی است.

* **منبع‌یابی و استفاده از داده‌های مرتبط با رویدادهای مالی:** دستیابی به منابع داده‌ای قابل استناد و تحلیل دقیق داده‌های مرتبط با رویدادهای مالی، از الزامات اساسی برای مالیات‌ستانی کارا و عادلانه است. صورت‌حساب‌های الکترونیکی، اطلاعات دریافتی از بانک‌ها و گمرک، از مهم‌ترین منابع دریافت داده‌ها در نظام مالیاتی ایران هستند. تاکنون بیش از ۱۶ میلیارد صورت‌حساب الکترونیکی توسط مؤدیان در سامانه سازمان امور مالیاتی به ثبت رسیده است. سازمان امور مالیاتی با استفاده از ابزارهای داده‌کاوی و سامانه خودکار مدیریت بدهی مالیاتی، به تحلیل داده‌ها و تشخیص بدهی‌های مالیاتی می‌پردازد. استفاده از این منابع و ابزارها، رسیدگی‌های مالیاتی و هزینه‌های وصول را کاهش داده است.

در خاتمه، سازمان امور مالیاتی ایران آمادگی خود را برای به اشتراک گذاشتن تجربیات خود در زمینه دیجیتالی شدن مالیات بر ارزش افزوده، توسعه صورت‌حساب الکترونیکی، ارتقای تمکین مالیاتی، و افزایش میزان مالیات ابرازی مودیان از طریق اعمال سازوکارها و قواعد خودکنترل و استفاده از نظریه بازی‌ها اعلام کرد.

منبع: خبرگزاری مهر