به گزارش ساختمان نیوز به نقل از خبرنگار مهر، محمدرضا نجفی منش، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی، در خصوص مزایا و معایب واگذاری شرکت‌های خودروسازی به بخش خصوصی، اظهار داشت که خصوصی‌سازی این شرکت‌ها منجر به پیشرفت چشمگیری خواهد شد. او استدلال کرد که مدیران دولتی به دلیل تغییرات سیاسی مداوم، فاقد ثبات هستند و این امر مانع از برنامه‌ریزی بلندمدت و کارآمدی می‌شود.

نجفی منش با تأکید بر لزوم بازگشت به شرایط اولیه ایران‌خودرو، زمانی که این شرکت خصوصی بود، خاطرنشان کرد که دولتی شدن این شرکت منجر به پسرفت شده است. او پیشنهاد داد که دولت باید اقداماتی اساسی را در دستور کار قرار دهد، از جمله خصوصی‌سازی خودروسازی‌ها و عدم دخالت در قیمت‌گذاری.

عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی با انتقاد از رویه قیمت‌گذاری دستوری در ایران، بیان کرد که این روش در هیچ کجای دنیا مرسوم نیست و تجربه نشان داده که نتایج مطلوبی به همراه ندارد. او معتقد است که دولت باید به جای دخالت مستقیم، زمینه را برای رقابت در بازار فراهم کند، زیرا رقابت بهترین ابزار برای کنترل قیمت‌ها و ارتقای کیفیت است.

نجفی منش تأکید کرد که تحقق این امر نیازمند عزم، اراده و اقدام جدی است. وی با اشاره به مقاومت برخی از مدیران دولتی که نگران از دست دادن قدرت و نفوذ خود هستند، تصریح کرد که خصوصی‌سازی در نهایت به نفع کشور خواهد بود. او تجربه ایران‌خودرو را به عنوان نمونه‌ای موفق از واگذاری برشمرد و هشدار داد که دخالت‌های غیرضروری در روند کار این شرکت، مشکلات جدیدی ایجاد می‌کند.

عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی با بیان اینکه ایران یکی از معدود کشورهایی است که در بسیاری از کالاها، از جمله خودرو، قیمت‌گذاری دستوری دارد، از دولت خواست تا از این رویه فاصله بگیرد و اجازه دهد رقابت جایگزین قیمت‌گذاری شود.

شرکت خودروسازی سایپا، به عنوان دومین خودروساز بزرگ ایران، نقش مهمی در تولید و عرضه خودرو در بازار داخلی ایفا می‌کند و با زنجیره تأمین و قطعه‌سازی داخلی ارتباطی حیاتی دارد. این نقش، سایپا را به یکی از حساس‌ترین بنگاه‌های صنعتی ایران تبدیل کرده است. به همین دلیل، هر تصمیم مدیریتی یا مالکیتی در این شرکت، پیامدهای گسترده‌ای بر اقتصاد و زندگی میلیون‌ها ایرانی خواهد داشت.

با این حال، تجربه خصوصی‌سازی‌های گذشته در ایران نشان داده است که واگذاری‌های غیرکارشناسی و فاقد نظارت مؤثر، نه تنها منجر به بهبود کیفیت و کارایی نشده، بلکه گاهی اوقات بحران‌های مدیریتی، کاهش تولید، افزایش بدهی‌ها و نارضایتی مصرف‌کنندگان را به دنبال داشته است. انتقال مالکیت به بخش‌هایی که فاقد سرمایه و توان مدیریتی کافی هستند، یا واگذاری‌های رانتی، از جمله نگرانی‌هایی است که در مورد خصوصی‌سازی سایپا نیز مطرح می‌شود.

کارشناسان اقتصادی هشدار می‌دهند که بدون رعایت معیارهای شفافیت، اهلیت‌سنجی خریدار، پایبندی به تعهدات تولید و سرمایه‌گذاری، و نظارت بلندمدت پس از واگذاری، خصوصی‌سازی سایپا می‌تواند به صنعت خودرو ضربه جبران‌ناپذیری وارد کند. آن‌ها از دولت و وزارت امور اقتصادی و دارایی می‌خواهند که فرآیند واگذاری را بر پایه منافع ملی، ارتقای فناوری، حمایت از تولید داخلی و حفظ حقوق مصرف‌کنندگان پیش ببرند.

در شرایطی که بازار خودرو با چالش‌های کیفیت، قیمت و عرضه مواجه است، جامعه صنعتی و مصرف‌کنندگان منتظر اقدام عملی دولت برای ایجاد یک الگوی موفق در خصوصی‌سازی سایپا هستند؛ الگویی که بتواند اعتماد عمومی را بازگرداند و راه را برای رقابت سالم و پیشرفت تکنولوژیک هموار کند. این الگو باید به گونه‌ای طراحی شود که از تکرار اشتباهات گذشته جلوگیری کرده و منافع همه ذینفعان را در نظر بگیرد.

به‌طور خاص، لازم است که فرآیند واگذاری با دقت و شفافیت کامل انجام شود، به گونه‌ای که همه فرصت‌های برابر برای شرکت در مزایده را داشته باشند و هیچ شائبه‌ای از رانت یا فساد وجود نداشته باشد. همچنین، خریدار باید از اهلیت و توانایی مالی و مدیریتی کافی برای اداره شرکت برخوردار باشد و متعهد به حفظ و توسعه تولید، ارتقای کیفیت محصولات و رعایت حقوق مصرف‌کنندگان باشد.

علاوه بر این، لازم است که دولت پس از واگذاری نیز نظارت مستمری بر عملکرد شرکت داشته باشد و در صورت بروز هرگونه تخلف یا کوتاهی، اقدامات لازم را برای اصلاح آن انجام دهد. این نظارت باید به گونه‌ای باشد که از انحراف شرکت از اهداف تعیین‌شده جلوگیری کرده و اطمینان حاصل شود که خصوصی‌سازی به نفع اقتصاد کشور و مردم است.

سوالات متداول در مورد خصوصی‌سازی شرکت‌های خودروسازی:

۱٫ **چرا خصوصی‌سازی شرکت‌های خودروسازی مهم است؟**
* خصوصی‌سازی می‌تواند منجر به افزایش کارایی، بهبود کیفیت محصولات، کاهش هزینه‌ها و افزایش رقابت‌پذیری شرکت‌ها شود. همچنین، می‌تواند به کاهش بار مالی دولت و افزایش سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در صنعت خودرو کمک کند.
۲٫ **چه چالش‌هایی در فرآیند خصوصی‌سازی شرکت‌های خودروسازی وجود دارد؟**
* برخی از چالش‌ها عبارتند از: تعیین قیمت مناسب برای شرکت‌ها، یافتن خریداران واجد شرایط، حفظ اشتغال کارکنان، جلوگیری از انحصار و تضمین رعایت حقوق مصرف‌کنندگان.
۳٫ **دولت چگونه می‌تواند فرآیند خصوصی‌سازی را به طور موثر مدیریت کند؟**
* دولت باید با ایجاد یک چارچوب قانونی شفاف و کارآمد، تعیین معیارهای واضح برای انتخاب خریداران، نظارت مستمر بر عملکرد شرکت‌ها پس از واگذاری و تعامل با ذینفعان مختلف، فرآیند خصوصی‌سازی را به طور موثر مدیریت کند.
۴٫ **چه تجربیاتی از خصوصی‌سازی در سایر کشورها وجود دارد؟**
* تجربیات خصوصی‌سازی در سایر کشورها نشان می‌دهد که موفقیت این فرآیند به عوامل مختلفی مانند شرایط اقتصادی، ساختار بازار، سیاست‌های دولت و کیفیت مدیریت شرکت‌ها بستگی دارد. برخی از کشورها تجربیات موفقی در این زمینه داشته‌اند، در حالی که برخی دیگر با چالش‌هایی مواجه شده‌اند.

منبع: مهر