به گزارش ساختمان نیوز به نقل از مهر، مهدی منصوری بیدکانی، اقتصاددان و استاد دانشگاه، در گفت‌وگویی به تحلیل آثار احتمالی بازگشت خودکار تحریم‌ها (مکانیزم ماشه یا همان snap back) پرداخت و بر ضرورت تدوین و اجرای راهبردهای عملی برای کاهش اثرات منفی اقتصادی آن تأکید کرد. وی معتقد است که دولت ایران هم ظرفیت و هم ابزار لازم برای مدیریت این شرایط را داراست.

منصوری بیدکانی با اشاره به شعار «سال سرمایه‌گذاری برای تولید»، بر ضرورت تبدیل این شعار به یک برنامه عملیاتی تأکید کرد. به عقیده وی، برای عبور از فشارهای خارجی، دولت باید بر توانمندسازی ظرفیت‌های تولید، ایجاد اشتغال، کاهش وابستگی به بازارهای خارجی و حداکثر استفاده از منابع داخلی تمرکز کند. این مسیر، سنگ‌بنای مقاومت اقتصادی و تقویت تاب‌آوری داخلی است.

این استاد دانشگاه، اصلاح ساختارهای اقتصادی و حذف مقررات ناکارآمد را که سال‌ها مانع رشد تولید بوده‌اند، ضروری دانست. پیچیدگی‌های اداری، فرآیندهای پیچیده صدور مجوز، و نظام مالی و بانکی نیازمند اصلاحات اساسی هستند تا تجارت و سرمایه‌گذاری تسهیل شوند. به علاوه، اصلاح سیاست ارزی، ساده‌سازی و کاهش مجوزهای زائد در تولید و تجارت، و اصلاح نظام قیمت‌گذاری، به‌ویژه در بخش انرژی مانند برق، برای کاهش ناترازی‌ها و افزایش انگیزه سرمایه‌گذاران ضروری است. حذف معافیت‌ها و مشوق‌های مالیاتی ناکارآمد نیز گامی مهم در جهت توزیع عادلانه‌تر منابع و افزایش شفافیت محسوب می‌شود. این اصلاحات سیاستی، منجر به بهبود فضای کسب‌وکار، افزایش بهره‌وری و ارتقای کارایی اقتصادی خواهد شد.

منصوری بیدکانی، در ادامه، بر لزوم «انعطاف دیپلماتیک» و «مقاومت مدیریتی» برای کاهش اثرات تحریم‌ها و مکانیزم ماشه تأکید کرد. استفاده از دیپلماسی قدم‌به‌قدم برای کاهش تنش‌ها، همراه با آماده‌سازی برای مقابله با فشار اقتصادی از طریق مدیریت و حکمرانی هوشمندانه بر بازارها و منابع، باید در محورهای اصلی سیاست‌گذاری دولت قرار گیرد.

گسترش همکاری اقتصادی با کشورهای همسو و سازمان‌های منطقه‌ای مانند سازمان همکاری شانگهای، بریکس، و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، بخش مهم دیگری از راهبرد دولت برای کاهش اثر تحریم‌هاست. این سازمان‌ها بسترهایی را برای دور زدن تحریم‌ها، استفاده از پول ملی در مبادلات، و ایجاد کانال‌های مالی غیرآمریکامحور فراهم می‌کنند. این فرصت برای ایران تحت تحریم، بسیار حیاتی است و باید به حداکثر رسانده شود. این همکاری‌ها ضمن باز کردن بازارهای محدود شده، واردات کالاهای مصرفی و تداوم صادرات نفت، گاز و سایر محصولات را ممکن می‌کند و پیام سیاسی روشنی در خصوص اراده‌ی کشورهای عضو برای تعامل پایدار با ایران می‌فرستد که خود نقش مهمی در کاهش اثرگذاری تحریم‌ها دارد.

به گفته‌ی منصوری بیدکانی، ایران با استفاده از مکانیزم‌های مالی جایگزین و دیپلماسی فعال اقتصادی، می‌تواند اثرگذاری مکانیزم ماشه را کاهش داده و مسیر توسعه خود را ادامه دهد. دیپلماسی فعال اقتصادی زمانی معنا پیدا می‌کند که ایران بتواند با کشورهای همسو قراردادهای بلندمدت در حوزه‌های راهبردی مانند نفت، گاز و به‌طور کلی انرژی منعقد کند و همزمان سیاست‌های قراردادی خود را با هدف تضمین منابع درآمدی پایدار بازنگری نماید. امضای قراردادهای سواپ انرژی، مانند قرارداد سه‌جانبه سواپ گاز میان ایران، ترکمنستان و آذربایجان، علاوه بر تأمین پایدار سوخت، همکاری‌های منطقه‌ای را تقویت می‌کند.

استفاده از قراردادهای بیع متقابل و مشارکتی در توسعه‌ی میادین نفتی نیز یکی از راهکارهای جذب سرمایه‌ی خارجی و بهره‌برداری بهینه از این میادین است. در این قراردادها، شرکت‌های خارجی ضمن اکتشاف و استخراج، بخشی از سود فروش نفت را دریافت می‌کنند که این موضوع هم در توسعه ظرفیت‌های تولیدی و هم در انتقال فناوری مؤثر است. بازنگری در قراردادهای نفتی قدیمی و انعقاد قراردادهای چندجانبه‌ی منطقه‌ای که ریسک تحریم‌ها را میان کشورها تقسیم می‌کنند، باید بخشی از حکمرانی حوزه انرژی ایران باشد تا ثبات اقتصادی در شرایط تحریم حفظ شده و منابع درآمدی پایدار و پیشرفت اقتصادی ایران تضمین شود.

در پایان، منصوری بیدکانی با تأکید بر قابلیت اجرایی این اقدامات، به نقش جنگ روانی و انتظارات تورمی در اقتصاد اشاره کرد و مدیریت افکار عمومی و شفاف‌سازی درباره ذخایر ارزی و کالاهای اساسی را برای آرام‌سازی فضای اقتصادی ضروری دانست. کنترل انتظارات تورمی بخش مهمی از فشار بر بازارها را کاهش می‌دهد، و با اقدامات مؤثرتر رسانه‌ای و اطلاع‌رسانی می‌توان این روند را به شکل پایدار مدیریت کرد. ساختمان نیوز به اهمیت مدیریت افکار عمومی در چنین شرایطی تاکید می کند. به اعتقاد ساختمان نیوز ، شفاف سازی و اطلاع رسانی دقیق می تواند نقش بسزایی در کاهش نگرانی ها و ثبات اقتصادی داشته باشد.

منبع: مهر